Kırkpınar Yağlı Güreşleri: Bitmeyen Efsane

Geleneksel Türk sporu olan yağlı güreşlerin en önemli ve köklü organizasyonlarından biri olan Kırkpınar Yağlı Güreşleri’nin 663’üncüsü 4-7 Temmuz tarihleri arasında gerçekleştirilecek. Bu yıl, lig usulüne geçilmesi sebebiyle ön eleme güreşleri perşembe günü başlayacak.

663. Kırkpınar Yağlı Güreşleri’nde 5 Temmuz Cuma günü minik boy pehlivanların güreşleri yapılacak. 6 Temmuz Cumartesi günü ise “koç yiğitler” başpehlivanların ilk tur müsabakaları gerçekleştirilecek. Final müsabakaları ve ödül töreni ise 7 Temmuz Pazar günü yapılacak.

Efsanenin Doğuşu

Kırkpınar Yağlı Güreşleri’nin kökenine dair anlatılan efsane, Rumeli’ye yapılan sefer sırasında 40 akıncıdan Ali ile Selim kardeşler arasında geçen ölümcül bir güreş sonucu ortaya çıktığına inanılır. Bu efsaneye göre, galibi belirsiz bir güreşte can veren iki kardeşe vefa olarak düzenlenen güreşler, 663 yıldır kesintisiz devam etmektedir.

Yağlı güreşlerin diğer güreş branşlarından farklı olarak “yağlanma” ritüeliyle öne çıktığı bilinir. Pehlivanların vücutlarını zeytinyağı ile yağlayarak güreşmeleri, bu spor dalını diğerlerinden ayıran önemli bir geleneğidir.

Yağlı Güreş Oyunları

• Elense
• Tırpan
• Kaz Kanadı
• Ayakta Güreşi Bağlama
• Budama
• Paça
• Kazık
• Kepçe
• Kemane
• Kolbastı
• Köstek
• Künde
• Boyunduruk
• Kurt Kapanı
• Yanbaş
• Sarma

Yağlı güreş kurallarına göre rakibi sırt üstü getirmek, rakibi en az üç adım taşımak, pes ettirmek ya da kispetini çıkarmak gibi durumlar galibiyeti belirler. Ancak hakeme ve rakibe karşı saygısızlık, güreş kurallarına uymamak gibi davranışlar cezaları beraberinde getirir.

Kırkpınar’a Özel Terimler

• Ağa: Kırkpınar’ın simgesi olan ağa, güreşlerin düzenlenmesi ve ödüllerin verilmesi gibi görevleri üstlenir.
• Başpehlivan: Kırkpınar’da rakiplerini yenen pehlivan Türkiye başpehlivanı unvanını alır ve altın kemerin sahibi olabilir.
• Kispet: Manda veya dana derisinden yapılan pehlivan giysisine verilen isimdir.
• Peşrev: Güreşçilerin müsabaka öncesinde yaptığı ritüel egzersizlerdir.
• Yağlanma: Pehlivanların vücutlarını yağlayarak kayganlaştırmalarıdır.
• Cazgır: Güreşçilerin isimlerini ve memleketlerini ilan eden kişidir.
• Davul ve Zurna: Güreşlerin vazgeçilmez müzik aletleridir.
• Kırmızı Dipli Mum: Kırkpınar’ın davet simgesidir.